یک روز در قلب گام الکترونیک به روایت ماهنامه پیوست
کمتر شرکتی در بازار فناوری اطلاعات ایران وجود دارد که به اندازه گام الکترونیک هم سرشناس و هم ناشناخته باشد. شهرت و قدمت بنیانگذاران شرکت نرم‌افزاری باسابقه همواره باعث شده است هسته جاری و زنده فعالیت‌های این شرکت پشت نام‌های بزرگ مدیران و موسسانش پنهان بماند و حتی این حقیقت که بسیاری از سازمان‌های عریض و طویل دولتی از راه‌حل‌های این شرکت استفاده می‌کنند و بسیاری از بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری به طور خاص از مشتریان پراهمیت این شرکت هستند نیز این طلسم را نشکسته است.
یک روز را که در این شرکت بگذرانید مشخص است آنچه گام را از سایرین متمایز می‌کند دغدغه‌های فرهنگی و به خصوص مذهبی موسسان این شرکت در بنیانگذاری روش‌های ثبت و نشر آثار مذهبی بدون دغدغه بازدهی تجاری است. از جمله ابداع روشی برای چاپ قرآن به خط اصیل و هنرمندانه و قدیمی با اسلوب زیبایی‌شناسانه‌ای صورتی که هرگز تا پیش از آن صورت نگرفته است. شاید لازم باشد شما هم مثل ما این بار گام الکترونیک را نه به عنوان خانه یکی از مشهورترین خانواده‌های فناوری اطلاعات ایران بلکه به چشم شرکتی سرد و گرم کشیده در سودای تجارتی دانش‌بنیان ببینید.
یک ساختمان قدیمی در محله عباس‌آباد تهران مکان استقرار شرکت قدیمی و شناخته‌شده گام الکترونیک بود. این شرکت در سال ۱۳۶۷ تاسیس شده و نام آن از سرواژه‌های عبارت گروه الکترونیک مخابرات شکل گرفته است.
امیرحسین سعیدی نایینی، همسرش الهه عصاری و یک شریک دیگر هیات مدیره جدید را تشکیل دادند. حالا که به اتاق همیشه شلوغ ولی مطبوع سعیدی نایینی به عنوان ایستگاه اول قدم می‌گذاریم، با حسرت به خاطر می‌آورد:«در ابتدای کار کامپیوتر و علوم آن، مفاهیم جدیدی بودند که نیروهای شاغل در این زمینه خود را افراد باانگیزه‌ای می‌دیدند که هدف اصلی آنها ایجاد تحول در فضای کشور بود.» اولین کتابی که با همت این شرکت به صورت الکترونیکی درآمد المعجم فقهی بود که برای ایجاد آن دو سال زمان صرف شد. در آن زمان این کار به مثابه یک نوآوری بزرگ شناخته می‌شد که راه را برای کارهای بسیاری در زمینه فرهنگی باز کرد.
در بازخوانی خاطرات تاسیس گام الکترونیک مشخص است در بدو تاسیس این شرکت باید خط فعالیت‌های فرهنگی در زمینه رایانه را با دقت جست‌وجو کرد. وقتی برای اولین بار حدود ۲۲ سال پیش روزنامه همشهری به عنوان اولین روزنامه رنگی کشور به روی پیشخوان بیاید تیم فنی گام پشت طراحی و چاپ دیجیتال این نشریه مدرن شهری است. سعیدی می‌گوید: «من و همسرم ۹ روز در روزنامه همشهری ماندیم، حتی بچه‌هایمان را می‌آوردند ببینیم. خاطرم هست اولین پرینتی که گرفتیم ساعت چهار و دو دقیقه صبح بود که در پی آن فریاد شادی ما به آسمان رفت! اما اکنون آنچه باعث تاسف من است این است که زمانی که در آن سال‌ها در جیتکس شرکت کردیم این قابلیت که بتوانیم حروف فارسی را بکشیم امکانی بود که حتی ADOBE هم از آن بهره‌مند نبود و برایشان عجیب بود. اما الان سایرین آن‌قدر پیشرفت کرده‌اند که ما اصلاً مطرح نیستیم. در خاورمیانه هم نوآوری ما برای همه دست‌نیافتنی بود.»
به در و دیوار اتاق سعیدی که نگاه کنید حس نمی‌کنید با شرکتی مواجه هستید که یکی از موفق‌ترین نرم‌افزارهای اتوماسیون اداری کشور را می‌فروشد و همچنان یکی از برترین‌های نرم‌افزارهای سازمانی است، بلکه احساس می‌کنید در کلبه یک خطاط مدرن زندگی می‌کنید. خودش هم در حالی که خوش‌خط روی سرفیس پرو یادداشت برمی‌دارد دغدغه‌اش نرم‌افزارهای مشهور شرکت نیست بلکه بخش مهجور گذشته آن است:«امروز شاید ما از نظر گردش مالی جزو اولین‌ها و بزرگ‌ترین‌ها نباشیم اما از نظر نوآوری همچنان از بسیاری برتر هستیم. نوآوری‌هایی که شاید یک ریال هم برای ما درآمد نداشته است. زمانی که برای اولین بار خط نستعلیق را آوردیم، یک دستاورد ملی به حساب می‌آمد اما هیچ کس تقدیری از ما نکرد و بسیار هم از آن کپی شد. زمانی که نشر الف را به کار گرفتیم اصلاً چیزی به نام ورد (Word) وجود نداشت. خلاصه که ما سیر سیاستگذاری غلط در این زمینه فرهنگی را به چشم دیدیم.»
پس از طی دوره اول حیاتش گام الکترونیک وارد حیطه سخت‌افزار شد. هرچند این کار صرفه اقتصادی خوبی داشت اما پس از مدتی امتحان کردن کارهای مختلف مدیران گام ترجیح دادند بیشتر فعالیت خود را روی مساله نرم‌افزار متمرکز کنند که از دید آنها فاقد سود سریع سخت‌افزار ولی دارای وجوه ملی بیشتری بود. سعیدی می‌گوید:«هنوز هم بهترین و باسابقه‌ترین نیروهای این شرکت مشغول کار روی پروژه قرآن نگار هستند که درآمدی هم برای شرکت ندارد.»
سیستم مکاتبات اداری و آرشیو و سیستم حضور و غیاب یکی از اولین کارهای آن دوره بود. شرکت‌های زیادی هم از دل این شرکت بیرون آمدند که خود مدیرعامل شرکت می‌گوید اکنون گردش مالی آنها ده‌ها برابر گام الکترونیک است. البته او معتقد است درآمد بالاتر لزوماً موفقیت نیست و او شرکت خود را از نظر نوآوری پیشرو و موفق می‌داند. با این حال بسیاری در بیرون شرکت فکر می‌کنند علت موفقیت گام ممکن است موقعیت و سابقه مدیران شرکت در صنف یا سمت‌های دولتی و حکومتی باشد. نایینی این مساله را رد می‌کند:«در بسیاری از جاهایی که همه ممکن است فکر کنند کار گرفتن برایمان راحت است ما اصلاً ممنوع‌المعامله هستیم. کل وزارت دفاع بدون هیچ دلیلی با ما کار نمی‌کنند. این مساله برای ما خنده‌دار است که از طرفی از بیرون ما را صاحب نفوذ و قدرت در این سازمان‌ها می‌دانند و از طرف دیگر با موانعی روبه‌رو هستیم که کسی از آنها خبر ندارد. این موضوع هم کاملاً قابل تحقیق است.»
در توصیف موفقیت نرم‌افزارهای سازمانی گام الکترونیک به ویژه در سطح سازمانی پروژه ساجات برای رتبه‌بندی و ارزیابی شرکت‌ها و پروژه کارت ملی هوشمند طرح‌هایی با مقیاس بزرگ هستند که توانایی فنی شرکت گام را به شکل قابل قبولی نشان می‌دهند.
مثل گام
گام الکترونیکی که امروز در برابر شماست با از سر گذراندن دو دوره شرکتی است که در حال حاضر با بیش از پنج هزار شرکت خصوصی و دولتی همکاری می‌کند و ۱۸ نماینده فعال در سراسر کشور دارد. این شرکت یکی از باسابقه‌ترین شرکت‌های فناوری و در بسیاری موارد جزو اولین‌هاست. در واقع قدمت اولین نرم‌افزارهای مالی و اداری گام به بیش از ۲۲ سال می‌رسد. نرم‌افزارهای اتوماسیون، امنیت و آرشیو الکترونیکی بیش از ۱۸ سال است که در این شرکت تولید می‌شوند و همان‌طور که پیشتر هم اشاره شده سیستم جامع تشخیص صلاحیت عوامل نظام فنی و اجرایی و کارت هوشمند ملی توسط گام در حال انجام است. یکی از بزرگ‌ترین سازمان‌های مشتری گام الکترونیک مخابرات استان تهران و البرز است که از لحاظ حجم کار دارای اهمیت زیادی است و شاید در میان مشتریان تنها کمیته امداد با ۲۰ هزار کاربر توانایی مقایسه شدن با این حجم مبادلات و مکاتبات را داشته باشد.
از دید اتوماسیون اداری شرکت مخابرات تهران و البرز دارای بالغ بر ۱۰ هزار کاربر در ۳۴ ساختمان است و حجم مکاتبات بین این کاربران به بیش از دو ترابایت می‌رسد و روزانه بیش از چهار هزار نامه بین آنها رد و بدل می‌شود. اما چه ویژگی‌هایی باعث می‌شود شرکت‌های بزرگ از جمله بانک‌ها و بیمه‌ها به سراغ محصولات گام بیایند؟ محسن مهدوی کارشناس ارشد فروش که معرفی سریعی از شرکت برای ما دارد، در این زمینه می‌گوید:«ما تعهد خاصی به مشتری‌هایمان داریم و سعی می‌کنیم رضایت آنها را به هر صورت جلب کنیم. سیستم اتوماسیون اداری ما مستقل از پلتفرم و بهره‌مند از فناوری J2EE است و مجموعه‌ای از BEST PRACTICE ها در آن تعبیه شده. قابلیت احراز هویت دیجیتال و امضای دیجیتال هم وجود دارد.»
این نرم‌افزارها از سه تقویم خورشیدی، قمری و میلادی و چند زبان پشتیبانی می‌کنند و امکان دورکاری یا VOIP در آنها وجود دارد. مهدوی می‌گوید به لحاظ امنیت این سیستم‌ها دارای بالاترین حد امنیتی و دارای سیستم متمرکز امنیتیSSO هستند.
الیاسی نماینده مدیریت در کیفیت می‌گوید:«در اتوماسیون اداری الماس گام اولین پروژه بزرگ سیستم در سال ۸۴ با مخابرات استان البرز و تهران به راه افتاد و اولین سیستمی بود که به صورت متمرکز کار می‌کرد. هرچند مشکلات و انتقادات زیادی وجود داشت اما در نهایت با مقاومت و سخت‌کوشی در سال ۸۷ آخرین یعنی ده هزارمین به سیستم اضافه شد. در بیمه ایران هم این سیستم به کاربرده شد و اکنون حدود ۷۵ درصد کارها بدون کاغذ انجام می‌شود. البته الان از نظر حجم و تعداد کاربر در حال حاضر کمیته امداد عظیم‌ترین پروژه ماست.»
گام در اوایل دهه ۸۰ در بسیاری از زمینه‌ها در حال فعالیت خوبی بود اما از همان زمان تصمیم بر این شد که روی مساله اتوماسیون اداری تمرکز بیشتری گذاشته شود. به دنبال آن اتوماسیون اداری این شرکت موسوم به الماس از محصول سایر رقبا پیشی گرفت. در واقع تمرکز روی این موضوع باعث شد اتوماسیون اداری گام دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی باشد که سازمان‌های بزرگ را مشتری این محصولات کرد. اما در مقابل به نظر می‌رسد این محصولات برای سازمان‌های کوچک‌تر به همان اندازه کارآمد نباشند. به منظور رفع این مشکل این شرکت مساله مجازی‌سازی و راه‌اندازی سیستم ابری را در دستور کار خود قرار داده است تا بتواند به مشتریانی که زیرساخت‌های شرکت‌های بزرگ را ندارند هم خدمات ارائه کند. محسن ابوسعیدی مدیر تیم اتوماسیون می‌گوید:«قیمت‌های اولیه ما ممکن است برای سازمان‌های کوچک‌تر یا بقیه سازمان‌ها زیاد به نظر برسد اما در نهایت پشتیبانی و خدماتی که ما ارائه می‌دهیم عملاً هزینه‌ها را پایین می‌آورد. تعهد ما این است که تا مرحله پایانی عملیاتی شدن سیستم و نتیجه دادن مشتری را پشتیبانی کنیم.»
مساله پشتیبانی یکی از مسائلی است که برای بسیاری از شرکت‌های نرم‌افزاری منبع اصلی درآمد به حساب می‌آید. شرکت‌هایی هستند که قیمت محصول اولیه آنها بسیار کم یا حتی رایگان است و بحث درآمدزایی عمدتاً روی ارائه خدمات پشتیبانی پیگیری می‌شود. اما در این مورد گام اصرار دارد قیمت اولیه هرچند بالاتر از سایر رقبا، باید واقعی و دربردارنده همه موارد باشد، مواردی که ممکن است در طول مدت استفاده از سیستم‌ها پیش بیاید از قبل پیش‌بینی شده و تمهیداتی برای آن اندیشیده شده است. ضمن اینکه همه خدماتی که باید به مشتری ارائه شود بیشتر بر مبنای این است که رضایت مشتری جلب شود و علاقه‌مند به ادامه همکاری باشد و مشتری خود را ناچار به بستن قرارداد پشتیبانی نبیند.
تیم اتوماسیون گام الکترونیک در حین شرکت‌گردی برای ما توضیح می‌دهد سیاست این شرکت بر این اساس است که محصولات و خدماتی که ارائه می‌شوند به صورت یک پکیج یا یک «بسته» باشد، البته هر چند این مساله از مزیت‌ها و معایبی برخوردار است اما گام تاکید می‌کند که خدماتش به صورت کامل به دست مشتریان برسد. این محصولات در زمینه‌های شغلی متفاوت به مشتری عرضه می‌شود و تجارب آنها در نسخه‌های جدید ارائه‌شده به کار گفته می‌شود و تلاش می‌شود جنبه‌هایی از سفارش مشتری که توسط او -به خصوص در مورد سازمان‌های کوچک- در ابتدای کار پیش‌بینی نشده، در نظر گرفته شود تا نتیجه نهایی رضایت‌بخش باشد. الهه مقدس‌زاده مدیر امور مشتریان معتقد است در صورتی که مشتری به هر دلیلی از خدمات ارائه‌شده توسط گام راضی نباشد، امکان انتقال به سیستم‌های دیگر به راحتی وجود دارد.
مشخص است گام بنا دارد در آینده علاوه بر کیفیت روی توسعه زیرساخت‌های مشتریان خود در جهت نهادینه کردن استفاده حداکثری (HIGH ABILITY) و متاثر نبودن از اشکالاتی که ممکن است به صورت سراسری پیش بیاید، کار کند.
امنیت
از میان حدود ۳۲ بانک و موسسه مالی و اعتباری که در کشور مجوز فعالیت دارند، ۲۰ موسسه و بانک مشتری گام الکترونیک هستند؛ بنا بر این آمار می‌توان محصولات گام را از نظر امنیت در میان راهکارهای اداری در موقعیتی ممتاز به حساب آورد. طبیعتاً در مواردی که بحث انتقال و نگهداری وجه یا اطلاعات ارزشمندی در میان باشد، به خطر افتادن آنها می‌تواند باعث دردسرهای بسیار و ضررهای جبران‌ناپذیری شود.
بخش امنیت در شرکت گام الکترونیک یکی از بخش‌های مهم و باسابقه به حساب می‌آید. امنیت نرم‌افزارها و مورد اعتماد بودن این شرکت از جانب بسیاری از سازمان‌های حکومتی و موسسات مالی یکی از مواردی است که کارکنان گام آن را نشانه امنیت بالای محصولات خود می‌دانند. سارا معیاری مهندس فروش دپارتمان امنیت گام می‌گوید:«همواره یکی از دغدغه‌های پدیدآورندگان محصولات نرم‌افزاری جلوگیری از کپی غیرقانونی محصولات بوده است. می‌دانیم که قانون کپی رایت در کشور ما آنچنان که باید، رعایت نمی‌شود و به همین دلیل مشکلات اقتصادی فراوانی بر سر راه شرکت‌های تولیدکننده نرم‌افزار قرار دارد. ما ضمن همکاری با برندهای معتبر دنیا همچون RainBow SafeNet و در سال‌های اخیر SecuTech، سعی کرده‌ایم در حفظ و نگهداری سرمایه شرکت‌های نرم‌افزاری به آنها کمک کنیم.»
تا پیش از به وجود آمدن خط تایپی نگارش قرآن بر مبنای خط نیریزی قرآن‌های موجود به خط عثمان طه یا به صورت اسکن و کپی‌شده از خط نیریزی بود. اما در همان سال‌های اولیه در گام الکترونیک تصمیم گرفته شد این خط را برای اولین بار به صورت کاراکترهای تایپی درآورند. در این راه همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد مشکلات زیادی وجود داشت؛ از جمله اینکه تنوع شکل نوشتن هر حرف در خط فارسی زیاد است و امکان دارد برای هر حرف حدود ۳۰ نوع شکل نوشتاری، بسته به اینکه در کجای کلمه بیاید، وجود داشته باشد. برای تشخیص اینکه کدام یک از این کاراکترها انتخاب شود نوعی هوش و دید هنرمندانه نیاز است. ضمن اینکه در قرآن خطی نیریزی برخلاف قرآن عثمان طه آیه‌ها در همان صفحه تمام نمی‌شوند، بلکه ممکن است در صفحه دیگر ادامه یابند. در آن زمان برنامه الف در محیط داس DOS به وجود آمد. در اوایل دهه ۷۰ بسیاری اعتقاد داشتند کامپیوتری کردن خط نستعلیق غیرممکن است. مشکل دیگری که وجود داشت این بود که خط فارسی راست به چپ و اعداد آن چپ به راست است.
مهم‌ترین و پیچیده‌ترین کاری که انجام شد شناسایی انواع و تقطیع حروف بود، به صورتی که بتوان محل برش‌ها را تشخیص داد و بتوان هرجای دیگری مانند یک کاراکتر مستقل از آنها استفاده کرد. در اولین نسخه به علت محدودیت سیستم‌عامل تنها ۲۲۰ کاراکتر ارائه شد.
شیوه نگارش برای رفع برخی مشکلات تغییر پیدا کرد تا به همان صورت نگارش عثمان طه، آیات در همان صفحات پایان یابند؛ ضمن اینکه با انطباق نگارش کامپیوتری و خط نیریزی تفاوت‌های بسیار جزیی به چشم می‌آیند و نگارش شباهت بسیاری به خط دست‌نوشته نیریزی دارد. برنامه اختصاصی قرآن‌نگار برای چاپ و کتابت قرآن برنامه‌ای است که حدود ۱۰ سیستم در درون خود دارد. علی هاشمی مدیر کارکشته و بسیار مسلط این پروژه تاکید دارد از سال ۸۴ روی این برنامه متمرکز شده است؛ برنامه‌ای که فکر می‌کردند قرار است ظرف حداکثر دو سال به سرانجام برسد. او می‌گوید:«چاپ قرآن در ایران با مشکلاتی مواجه است. اگر یک ناشر بخواهد قرآن چاپ کند باید قرآن چاپ‌شده را برای بررسی اشکالات به موسسه دارالقرآن ارجاع دهد. این روند بسیار زمان‌بر است. روش درست این است که منبع تولید درست و صحیح باشد. باید در این برنامه صحت متن تایید شده باشد و فقط در صفحه‌بندی و طراحی امکان تغییر به وجود بیاید . می‌توان از این جهت تنوع ایجاد کرد. در صورتی که عدم انطباق وجود داشته باشد سیستم هشدار می‌دهد. در آن زمان ما برنامه نامه‌نگار را هم طراحی کردیم که قرار بود کار ورد را انجام دهد اما تا کار را شروع کردیم برنامه ورد به صورت رایگان همه‌جا منتشر شد. در آن زمان طراحان فونتی داشتند که از این طریق کسب درآمد می‌کردند اما به زودی همه آنها بیکار شدند و این پروژه انجام نگرفت چرا که دیگر صرفه اقتصادی نداشت.»
آموزش
محمدرضا سعیدی نایینی نماد نسل جدید مدیران شرکت
است. اگر از امروز که به خاطر تیم خبری پیوست ناگزیر شده کارش را تعطیل کند بگذریم، طی سال گذشته او سامانه آموزش الکترونیکی را در گام به راه انداخته که حرکتی جدید در دل گام است. او در سامانه OURGAM با کارمندان به طور مستقیم در ارتباط است و نظرات آنها را جویا می‌شود و خواسته‌هایشان را پیگیری می‌کند. نایینی می‌گوید:«وقتی دوره تحصیلم تمام شد و در شرکت مشغول کار شدم متوجه شدم شرکت‌ها و در نتیجه افراد زیادی با شرکت در ارتباط هستند. از جهت یادگیری سازمانی و آموزش‌های حرفه‌ای که در دنیا بسیار مورد توجه قرار دارد، موقعیت خوبی فراهم است. چراکه خیلی از این سازمان‌ها آموزش را در برنامه کار خود داشتند اما به نظر چندان کاربردی نمی‌رسیدند و در عین حال ما هم برای آموزش نرم‌افزارها به کارمندان آنها با دردسرهایی مواجه بودیم. برای حل این مشکلات از سیستم‌های مدیریت یادگیری و آموزش مجازی هم به عنوان ابزاری برای آموزش‌های داخلی خودمان و سایر همکاران‌مان کمک گرفتیم.»
در واقع کسانی که برای استخدام به گام می‌آیند در یک دوره رایگان شرکت می‌کنند و سپس یک آزمون می‌دهند و بر آن اساس توانایی‌های آنها ارزیابی می‌شود. بر همین اساس هزینه‌های منابع انسانی پایین آمده و این ساختار دچار تحول بر اساس یادگیری شده است. ضمن اینکه یک سامانه انتقال دانش و جانشین‌پروری هم به وجود آمده است که افراد هم یاد می‌گیرند و هم دانش خود را به جا می‌گذارند و مشکل تربیت نیروی تخصصی حل می‌شود. در عین حال برای شرکت‌های همکار گام، با بهره‌گیری از آموزش مجازی هزینه‌ها پایین می‌آید و کیفیت کار بالا می‌رود چرا که این دوره‌ها همواره تکرار می‌شوند و از استانداردهای آموزشی زیادی برخوردارند. محیط کاربری هم طوری طراحی شده که برای کاربران راحت و آسان است و نیازی به دانش بالای نرم‌افزاری ندارد، به همین دلیل استقبال زیادی از آن صورت گرفته است و به گفته محمدرضا سعیدی در طول شش ماه بیش از هفت هزار کاربر از ۳۳ سازمان مختلف به این سامانه پیوسته‌اند و حدود ۸۵ درصد اعلام رضایت کرده‌اند؛ که آمار بسیار خوبی به نظر می‌رسد.
این سامانه حدود یک سال است در گام راه‌اندازی شده و اثربخشی خوبی هم از خود نشان داده. در گام این سامانه نوعی طبقه‌بندی در مشاغل به وجود آورده و مسیر ارتقای شغلی را برای کارمندان ترسیم کرده و به این طریق باعث ایجاد انگیزه و هدفمند شدن یادگیری در آنها شده است. در خود شرکت روند و امکانات موجود با آموزش به امکانات مطلوب متصل شده‌اند. این شرکت قصد دارد آموزش‌های خود را در آینده به سمتی ببرد که برای سازمان‌های مختلف بسته‌های آموزشی طراحی کند؛ مثلاً بسته‌های آموزشی مخصوصی که برای بانک‌ها طراحی شده باشند. همچنین گام قصد دارد با شرکت‌هایی که مشتری نیستند هم در امر آموزش همکاری کند و خدمات منابع انسانی را به این آموزش‌ها اتصال دهد.
ابرها
گام از همین حالا به فکر نسل بعدی محصولاتش است. هر محصول جدیدی که در گام تولید می‌شود قابلیت سازگاری با محیط ابری هم در نظر گرفته می‌شود. هرچند بسیاری از سازمان‌ها حاضر نیستند اطلاعات آنها حتی در کنار باقی بدنه سازمان باشد چه برسد در بیرون از آن. در سازمان‌های دولتی هم این مفهوم که اطلاعات سازمان جایی نگهداری شود و پردازش روی آنها صورت گیرد، هنوز پذیرفته‌شده نیست. در بخش خصوصی که امنیت کمتر از سازمان‌های دولتی و امنیتی اهمیت دارد و مساله به‌صرفه بودن مطرح است این شبهه وجود دارد که ممکن است اطلاعات تجاری آنها به دست سازمان‌های مالیاتی بیفتد یا رقبای آنها به اطلاعات حیاتی‌شان دست پیدا کنند. محمد ابراهیم مقدس‌زاده مرد تجاری‌سازی گام الکترونیک در این‌باره می‌گوید:«دیر یا زود سرویس ابری به راه خواهد افتاد اما ممکن است کمی کندتر و دست به عصاتر فراگیر شود. اما ما در تولید نرم‌افزاری این ویژگی را در نظر گرفته‌ایم. زیرساخت‌های فنی هم به ناچار به وجود خواهد آمد چرا که سمت و سوی کسب و کارها به این سمت خواهد رفت و بدون ارائه پهنای باند مورد نیاز فضای تجاری آسیب خواهد دید.»
او قبول دارد شرکت گام در بازاریابی چندان پرسر و صدا عمل نمی‌کند و در واقع رویه بازاریابی این شرکت حالت تهاجمی ندارد ولی از دید وی شرکتش از اصول اخلاقی خاصی پیروی می‌کند. در زمینه‌های نمایشگاهی هم به خاطر ملاحظات صنفی دارای حضور فعال نیست اما در مقابل تلاش گام بر این است که با ارائه خدمات پشتیبانی زمینه معرفی خود به مشتریان جدید را فراهم آورد؛ که این روش به خصوص در مورد بانک‌ها بسیار موفق بوده است.
از دید مقدس‌زاده هرچند روی برخی مسائل مانند دورکاری و فرهنگ‌سازی کار زیادی در خارج از شرکت و برای مشتریان صورت نگرفته اما دست‌کم دورکاری در داخل شرکت گام به صورت موفقیت‌آمیز اجرا شده و مزیت‌های بسیار آن جهت بالا بردن بهره‌وری و حفظ منابع مورد استفاده قرار گرفته است.
دانش‌بنیان شدن مجموعه نرم‌افزاری الماس گام و قرآن‌نگار به دلیل مزیت‌های انحصاری و فناوری‌های به‌کاررفته و ایجاد ارزش افزوده برای مشتریان باعث شده گام الکترونیک هم در سال ۹۴ یک شرکت کاملاً دانش‌بنیان به شمار بیاید.
چرا جاوا
شرایط بازار در سال ۸۳ که طرح تکفا شروع شد، به دلیل دیدگاه جهانی‌ای که وجود داشت و شرکت‌های مهم جهانی که تجربه‌ای تثبیت‌شده روی جاوا داشتند و همچنین پروژه‌ای که گام برای وزارت خارجه انجام داد، موجب شد به سمت J2E سوق داده شود. ولی مشکلاتی هم بر سر راه وجود داشت از جمله نبود نیروی انسانی کافی در کشور. اما تولید محصول و موفقیت محصولات سبب شد گام از این جنبه شناخته شود. بسیاری از مشتریان هم به همین دلیل به سمت گام آمدند. سهیل توده‌فلاح مدیر حرفه‌ای جاوای گام می‌گوید:«اینکه کار ما بر مبنای جاوا باشد کاملاً منطقی و به‌صرفه است؛ به خصوص اگر زمانی موضوع لایسنس مطرح شود، هزینه‌ها بسیار پایین‌تر خواهد آمد.»
در بخش فنی حدود ۱۷ نفر توسعه‌دهنده و به طور کلی حدود ۳۵ نفر مشغول به کار هستند که افرادی هم به صورت برون‌سپاری کار می‌کنند. بیشتر نیروهایی که از گام جدا شده‌اند انگیزه مهاجرت به خارج از کشور را داشته‌اند اما همچنان به گام دلبستگی‌هایی دارند و گاهی همکاری‌هایی انجام می‌دهند. این همکاری‌ها در زمینه فنی به صورت پاره‌وقت، در زمان‌هایی مثل تعطیلات یا ساعات بیکاری انجام می‌گیرد. در زمینه‌های دیگر هم از تجربیات این افراد کمک گرفته می‌شود چرا که برخی از این افراد در شرکت‌های بزرگ مشغول فعالیت هستند و از نزدیک با مسائلی درگیرند که ممکن است هنوز به فضای فناوری داخل کشور نرسیده باشد یا توصیه‌های خوبی بر اساس مشاهدات خود برای مجموعه داشته باشند که به صورت کارگاه‌های آموزشی و ارتباط با افراد داخل شرکت می‌توان از دانش آنها استفاده کرد. به خصوص که شرکت‌های نرم‌افزاری بزرگی هم هستند که در این زمینه می‌توانند الگوهای مناسبی باشند و مسائلی را که ممکن است گام با آنها مواجه شود، از پیش تجربه کرده یا در حال مواجهه با آنها باشند. از این طریق ایده‌های خوبی هم به گروه طراحان متبادر می‌شود. اما تنها روش ایده‌پردازی و کشف خلاقیت‌ها این نیست. شاداب و پویا نگه داشتن محیط شرکت و فضای ایده‌پردازی همواره سبب می‌شود از خلاقیت‌ها و ایده‌ها استقبال شود.
ایستگاه آخر
در اتاق کوچک و زیبایی که محل کار الهه عصاری است، در کنار پنجره گلدان‌های زیبای بن‌سای قرار دارد. بر خلاف اتاق او به طور کلی به نظر می‌رسد درباره فضای کار سازمانی در گام کار زیادی صورت نگرفته و محیط کار در هر دو ساختمان گام به نوعی تداعی‌گر محیط‌های اداری و دولتی است که رنگ و بوی فضای کاری مدرن یک شرکت فناوری را ندارد. به‌علاوه که پارتیشن‌بندی‌های ساده‌ای هم محیط کار افراد را از هم جدا کرده است. الهه عصاری مدیر بازاریابی و فروش این مساله را تایید می‌کند اما از برنامه آینده شرکت برای انتقال به یک محیط جدید واحد خبر می‌دهد که تحول زیادی در فضای کاری ایجاد خواهد کرد. او می‌گوید:«سرمایه اصلی ما مثل هر شرکت دیگری مشتریان ما هستند. روند کار و بازدهی آنها برای ما اهمیت دارد. ما برای آنها برآورد هزینه فایده در طول مدت مشخصی را محاسبه می‌کنیم. برای بسیاری از آنها صرفه‌جویی‌هایی که در مکاتبات و مسائل دیگر حاصل می‌شود بیش از چند میلیون تومان در روز است. صرف نظر از فایده‌هایی که افزایش سرعت روند کار و تصمیم‌گیری برای آنها دارد و برای ما قابل محاسبه نیست.»
او تاکید دارد گام مشتریان را رها نمی‌کند و تا پایان کار با آنها همراه است. به‌علاوه این وفاداری و خدمت صادقانه وفاداری و خوشنامی گام را به همراه آورده است. در صورتی که بسیاری از محصولات گام سوای ریسکی که به طور کلی نرم‌افزار و تجارت آن به همراه دارد، با رقیب‌هایی دست و پنجه نرم کرده‌اند که به صورت رایگان در اختیار مشتریان قرار می‌گیرند و همیشه خطر کپی شدن خود نرام‌افزارهای تولیدشده هم وجود داشته است. در این حوزه کار درست و به کار بردن نوآوری از عواملی است که می‌تواند باعث بقای یک شرکت شود. از اقدامات دیگری که گام بر عهده گرفته افزایش دانش فنی و هوش تجاری مدیران همکار با این شرکت در بحث مدیریت اطلاعات است که محصولات دیگری هم در این حوزه ارائه خواهد شد. این موضوعات دربرگیرنده مباحثی مانند مدیریت اسناد شعبه بانک‌ها، سیستم کلی مدیریت اسناد، تنظیم و مدیریت جلسات، زیر سیستم ارسال مراسلات و غیره خواهند بود.
اینکه زنان به نسبت شرکت‌های نرم‌افزاری دیگر مشارکت بیشتری دارند یکی از مسائلی است که در بدو ورود به این شرکت به چشم می‌آید. اما واقعیت این است که در این شرکت هیچ پیش‌فرضی برای استخدام زنان یا مردان در نظر گرفته نمی‌شود. عصاری می‌گوید:«هنگام جذب نیرو جنسیت افراد را در نظر نمی‌گیریم بلکه کاملاً شایسته‌سالارانه عمل می‌کنیم. در مباحث مدیریتی زنان عملکرد خوبی از خود نشان داده‌اند اما نمی‌توانم بگویم در مسائل فنی از مردان ضعیف‌تر عمل کرده‌اند. ما جاوانویس‌های خوبی هم داریم که خانم هستند و حتی با اینکه با مسائلی مانند خانه‌داری و فرزندپروری هم دست به گریبانند، سخت‌کوش و متعهد به انجام وظایف خود می‌پردازند. برای ما باعث خوشحالی است که حدود نیمی از کارکنان‌مان خانم هستند.»
تغییر ماهیت ساختار شرکت به واحدهای مستقل تجاری باعث می‌شود انگیزه سودآوری هر واحد به تنهایی تحول در رویه بازاریابی شرکت ایجاد کند، هرچند مسئولان گام عقیده دارند عمده مشتریان آنها از طریق تبلیغات و بازاریابی به آنها روی نمی‌آورند بلکه بیشتر سابقه و اصالت گام باعث جلب‌شان شده است