كتابت و خوشنويسي قرآن كريم

 
قرآن، تنها كتاب آسماني است كه بدون كوچكترين تحريفي و با عين الفاظ وحياني، ازصدر اسلام تا كنون بعنوان ميراث گرانقدر و ارزشمندي نسل به نسل در ميان مسلمانان باقي مانده است. از همان قرون اوليه اسلام مسلمانان به كتابت قرآن و خوشنويسي آن اهتمام فراوان داشته اند بطوريكه هم اكنون مي توان حدس زد كه حدود دويست هزار نسخه خطي قرآن كريم، در سراسر جهان اسلام و كل كشورهاي جهان وجود داشته باشد كه از اين ميان، حدوداً بيست هزار نسخه از نظر هنري، يا تذهيب و آرايش و يا قدمت و كتابت بسيار ارزشمند هستند. قرآنهاي اوليه كه تا قرن سوم كتابت شده اند معمولاً به خط كوفي بوده اند. اين خط در اواخر قرن دوم هجري به كمال رسيد و در قرن سوم تحولاتي يافت و در ايران تا قرن هفتم هجري دوام داشت و چه بسيار نسخه هاي قرآن كه به اين خط نوشته شده است. اما با توجه به اهميت خوشنويسي، خطوط ديگر اسلامي نيز به مرور متولد شدند. بعنوان مثال چند قلم يا خط ديگر به ويژه ثلث و نسخ، به ابتكار خطاط و خط شناسي هنرمند به نام ابن مُقله ( ۲۷۲ ه ق) ، از دل خط كوفي برآمد. البته به خط ابن مقله قرآن كاملي باقي نمانده است ولي پيگير سبك و هنر ا و هنرمند بزرگي چون ابن بواب بود. گفته اند كه ابن بواب حدود ۶۴ نسخه از قرآن مجيد كتابت كرده است كه يكي از اين نسخه هاي نفيس كه در سال ۳۹۱ ه ق كتابت شده است در كتابخانه ي چستربيتي نگهداري مي شود. پس از او نيز خوشنويسان ديگري به كتابت قرآن پرداختند. ياقوت مستعصمي (م ۶۹۸ ه ق) از بزرگترين هنرمندان قرآن نويس است كه به او نيز كتابت صدها نسخه قرآن نسبت داده اند. با ظهور ياقوت مستعصمي خطوط متنوع اسلامي محدود و ثابت گرديد و اقلام مختلف در زمان او به شش خط منحصر و متداول شد ( ثلث، نسخ، ريحان، محقق، ترقيع، رقاع) . بسياري از قرآنهايي كه ياقوت كتابت كرده است هم اكنون موجود است . از قرآن نويسان ديگر مي توان به افراد زير اشاره كرد: احمد سهروردي ( ۶۵۴ تا ۷۴۱ ه ق) ، ارغون كاملي ( زنده در ۷۴۵ ه ق) ، ابراهيم سلطان بن شاهرخ ( ۷۹۶ تا ۸۳۸ ه ق) و برادرش بايسنغر ميرزا. يكي از بزرگترين استادان مسلم خط نسخ و هنرمندان قرآن نويس ايران احمد نيريزي ( زنده تا سال ۱۱۵۱ ه ق) است. به او كتابت ۹۹ تا ۱۲۰ قرآن و ۷۷ جلد صحيفه ي سجاديه نسبت داده اند. البته شمار قرآنهاي شناخته شده اي كه در نسبت آنها به احمد جاي ترديد نيست درحدود ۱۰ نسخه است. در عصر جديد نيز خوشنويسي قرآن كريم در سراسر جهان اسلام رواج دارد. يكي از بزرگترين خوشنويسان معاصر ترك استاد حامد الآمدي است كه در ثلث و نسخ مهارت بسيار داشته است . ازاو كتابت چند قرآن به قلم نسخ در كمال ظرافت و نفاست در تركيه و سوريه و لبنان چاپ شده است. از ديگر خوشنويسان معاصر، قرآن نويس بزرگ سوري عثمان طه است. عثمان طه كتابت خود را از قرآن كريم بر مبناي مصحف قاهره كه درست ترين و دقيق ترين و علمي ترين قرآن جهان اسلام است استوار ساخته است. آنچه كتابت نسخ استوار و شيوا و شيرين عثمان طه را عالمگير كرد و كتابت اورا به صورت مقبول ترين و مهمترين كتابت از قرآن كريم در عصر جديد و در جهان اسلام درآورد اين واقعيت بود كه علماي قرآن شناس عربستان آن را بعنوان بهترين و صحيحترين كتابت ( با رسم الخط عثماني) به رسميت شناختند و همان كتابت را با اندكي تصحيح و چاپ نفيس جديد به صورت مصحف المدينه در تيراژ هرسال حدود دوميليون نسخه منتشر كردند و مي كنند.


 

Powered by themekiller.com anime4online.com animextoon.com apk4phone.com tengag.com moviekillers.com